Gibo sa Bikol
AN PAG-ORGOLYO sa sadiring rona dai naipapahiling sa paghangaw sana kan mga tataramon na "orgolyo ko an banwaan ko" o kun bako man "ogma ako na ako Bikolano." Ini isinasabuhay, siring dugong minadalagan sa satong mga ugat asin siring man sa doros na satong hinahangos. Bilang saro man na parasurat, an pag-orgolyo sa sadiring pinaghalean siring man sa literatura na dai sana minatapos sa pagpublikar asin pag-imprenta, alagad sa pagbasa kan mga namamanwaan kan gibong arteng ini. Kadakol pang ibang paagi. Alagad dai ta nanggad maiinegar na an sosyudad ta ngunyan natatamongan na gayo nin kolonyal na pag-iisip kun sain labi-labi an kusog kan pagtubod na an imported sanggatos na beses na orog na marhay kaysa sa mga produkto kan sadiring banwaan. Igwa akong mga kamidbid na ata na nganing dai na nagbabakal nin mga produktong gibo digdi sa Bikol, mambabalubagi pa. Maluya daa an pagkakagibo kun ini sarong bagay, bakong masiram kun ini man kakánon—biyong saditon sa saindang paghiling kun ini lokal na produkto. Alagad orgolyo daa ninda na sinda Bikolano. An minaluwas, si Manny Pacquiao saná an world class.
Kan nakaaging semana, Oktubre 11 hanggang 14, ginibo an OK Bikol (Orgolyo Ko an Bikol) sa Megatrade Hall kan SM Megamall. Eksibit ini kan mga produkto kan anom na probinsiya kan Kabikolan. Sa OK Bikol, minaluwas na labi kadakula an potensyal kan rehiyon sa lado kan produksyon. Kaiba sa eksibit an mahiwas na hawanan nin mga produkto, poon sa mga kakanon, muwebles, dekorasyon, mga bag, bado, inomon, serbisyo, gamit sa harong asin kadakol pang iba. An mga ini mga produktong dai mapahuri kun kalidad asin gayon sana man an pagbabasehan. An mga ini ladawan man kan natural na pagiging creative kan mga Bikolano sa paghimo nin mga bagong bagay. Arog baga ngaya kan mga muebles kan Nitz Furniture na nakabase sa Naga, kun sain saro sa mga produktong ipinahiling ninda iyo an sarong center table na huna mo kaputol na Roman column o harigi, alagad pag hiniling mong haranihan, ini palan gibo sa mga purutol-putol na kawayan na tada sana kan mga parakakawayán diyan sa Magsaysay.
Bago an OK Bikol, nagkaigwa nin entrebista si Pia Hontiveros sa show na Shoptalk sa ANC sa nagkakapirang exhibitors kaiba na sinda Jo Antonio kan Prime Legacy na bags an pangenot na produkto. An mga bags na gibo ninda minagamit nin raw materials na makukua digdi sa Bikol, asin an mga paragibo ninda mga Bikolano. An mga bag na ini ine-export na ninda, alagad nakakamundong isipon na magin an mga Bikolano mismo dai man nagpapatronize kan mga produktong ini. Pipilion na sana kan iba na magkaigwa nin Salvatore Ferragamo o Gucci na bag huli man ta ini an ginagaramit kan mga iniidolo nindang mga artista sa Hollywood. An dai lang ninda isi iyo na an mga bag na gibo kan Prime Legacy nakadisplay sa nagkakapirang shops duman mismo sa Beverly Hills.
Siring man, an espesyal na sukâ na gibo kan Sorsogon Food Enterprises na saindang inoorgolyo bilang puro, natural asin virgin vinegar, huli ta ini dai ginamitan nin anuman na kemikal asin man igwa pa kan inaapod na mother of vinegar na iyo an nagpapaalsom kan sukâ, orog na mabakál sa luwas kan Bikol. Magayon an packaging kaini, kun kaya an nasabing produkto nakaabot naman sa manlaenlaen na international trade fairs. Igwa pa sinda nin variety na igwang kasalak na wild honey na prubado sa mga tests na nakakarahay sa lawas kan tao. Nagrahay-rahay na kutang pag-isipon na an mga produktong ini mga Bikolanong produkto na minagibo kan saindang pangaran sa pang-kinaban na dalagan kan komersyo. Kun ini mapadagos, tibaad man lang orog pang magdakol an mga Bikolanong entrepreneur na mahaman nin mga produktong gikan asin gibo sa Bikol alagad orog pa ki Manny Pacquiao ka-world class. Sa ladong ini, an Bikol bako na sanang buying region na naglalaom saná sa produkto kan ibang lugar orog na an Manila, alagad saro nang lugar na mayaman an produksyon siring sa pangatorogan kan Consuelo "Chito" Madrigal Foundation asin man kan College of Commerce kan Ateneo de Naga University na minapasubli pa ngani nin puhunan sa mga estudyante tanganing makapagpoon nin sarong negosyo.
Sa bagay na ini, kaipuhan na gáyong isikwal an kaisipan na kolonyal na minataong impresyon na an gibo sa ibang nasyon sana an maorag, asin an lokal na mga produkto maluluya, minsan dai pa ngani napupurbaran. Orog na marhay gayod kun tabangan, bakalon tanganing orog pang maparahay an produkto. Pirmi kitang nagkukurahaw kontra sa mga kapitalista na an kwarta ta pagkatapos kamkamon sa paagi kan barakalan, ilalayog na paduman sa nasyon na saindang pinaghalean tanganing duman paitokon, gastoson asin ipag-invest. An natatada sato, mayo. Alagad padagos sana man kitang minabakal kan mga produkto ninda. Iyo man ini an agyat sa mga nagtatrabaho sa ibang nasyon, na digdi gastoson an saindang hinanapan, huli ta sa paaging ini, dai sana pansadiring kapakanan an dinudumanan kan pirak, alagad nagiging tungtungan ini kan sosyudad tanganing mag-asenso. Kadakol sanang mararahay na lokal na produkto, kaipuhan lang buksan ta an satong mga mata asin bulungon an pagkabuta ta sa kolonyal na paghiling.
Kun si Santo Papa Juan Pablo II, an paborito niyang tukawan gibo nin sarong Pilipino, makusog man an sakong pagtubod na kadakol na beses na orog na masiram an sadiri asin orgolyo tang pili kaysa almond. Kun dai ka tubod, magbakal ka tanganing manamitan mo.
Kan nakaaging semana, Oktubre 11 hanggang 14, ginibo an OK Bikol (Orgolyo Ko an Bikol) sa Megatrade Hall kan SM Megamall. Eksibit ini kan mga produkto kan anom na probinsiya kan Kabikolan. Sa OK Bikol, minaluwas na labi kadakula an potensyal kan rehiyon sa lado kan produksyon. Kaiba sa eksibit an mahiwas na hawanan nin mga produkto, poon sa mga kakanon, muwebles, dekorasyon, mga bag, bado, inomon, serbisyo, gamit sa harong asin kadakol pang iba. An mga ini mga produktong dai mapahuri kun kalidad asin gayon sana man an pagbabasehan. An mga ini ladawan man kan natural na pagiging creative kan mga Bikolano sa paghimo nin mga bagong bagay. Arog baga ngaya kan mga muebles kan Nitz Furniture na nakabase sa Naga, kun sain saro sa mga produktong ipinahiling ninda iyo an sarong center table na huna mo kaputol na Roman column o harigi, alagad pag hiniling mong haranihan, ini palan gibo sa mga purutol-putol na kawayan na tada sana kan mga parakakawayán diyan sa Magsaysay.
Bago an OK Bikol, nagkaigwa nin entrebista si Pia Hontiveros sa show na Shoptalk sa ANC sa nagkakapirang exhibitors kaiba na sinda Jo Antonio kan Prime Legacy na bags an pangenot na produkto. An mga bags na gibo ninda minagamit nin raw materials na makukua digdi sa Bikol, asin an mga paragibo ninda mga Bikolano. An mga bag na ini ine-export na ninda, alagad nakakamundong isipon na magin an mga Bikolano mismo dai man nagpapatronize kan mga produktong ini. Pipilion na sana kan iba na magkaigwa nin Salvatore Ferragamo o Gucci na bag huli man ta ini an ginagaramit kan mga iniidolo nindang mga artista sa Hollywood. An dai lang ninda isi iyo na an mga bag na gibo kan Prime Legacy nakadisplay sa nagkakapirang shops duman mismo sa Beverly Hills.
Siring man, an espesyal na sukâ na gibo kan Sorsogon Food Enterprises na saindang inoorgolyo bilang puro, natural asin virgin vinegar, huli ta ini dai ginamitan nin anuman na kemikal asin man igwa pa kan inaapod na mother of vinegar na iyo an nagpapaalsom kan sukâ, orog na mabakál sa luwas kan Bikol. Magayon an packaging kaini, kun kaya an nasabing produkto nakaabot naman sa manlaenlaen na international trade fairs. Igwa pa sinda nin variety na igwang kasalak na wild honey na prubado sa mga tests na nakakarahay sa lawas kan tao. Nagrahay-rahay na kutang pag-isipon na an mga produktong ini mga Bikolanong produkto na minagibo kan saindang pangaran sa pang-kinaban na dalagan kan komersyo. Kun ini mapadagos, tibaad man lang orog pang magdakol an mga Bikolanong entrepreneur na mahaman nin mga produktong gikan asin gibo sa Bikol alagad orog pa ki Manny Pacquiao ka-world class. Sa ladong ini, an Bikol bako na sanang buying region na naglalaom saná sa produkto kan ibang lugar orog na an Manila, alagad saro nang lugar na mayaman an produksyon siring sa pangatorogan kan Consuelo "Chito" Madrigal Foundation asin man kan College of Commerce kan Ateneo de Naga University na minapasubli pa ngani nin puhunan sa mga estudyante tanganing makapagpoon nin sarong negosyo.
Sa bagay na ini, kaipuhan na gáyong isikwal an kaisipan na kolonyal na minataong impresyon na an gibo sa ibang nasyon sana an maorag, asin an lokal na mga produkto maluluya, minsan dai pa ngani napupurbaran. Orog na marhay gayod kun tabangan, bakalon tanganing orog pang maparahay an produkto. Pirmi kitang nagkukurahaw kontra sa mga kapitalista na an kwarta ta pagkatapos kamkamon sa paagi kan barakalan, ilalayog na paduman sa nasyon na saindang pinaghalean tanganing duman paitokon, gastoson asin ipag-invest. An natatada sato, mayo. Alagad padagos sana man kitang minabakal kan mga produkto ninda. Iyo man ini an agyat sa mga nagtatrabaho sa ibang nasyon, na digdi gastoson an saindang hinanapan, huli ta sa paaging ini, dai sana pansadiring kapakanan an dinudumanan kan pirak, alagad nagiging tungtungan ini kan sosyudad tanganing mag-asenso. Kadakol sanang mararahay na lokal na produkto, kaipuhan lang buksan ta an satong mga mata asin bulungon an pagkabuta ta sa kolonyal na paghiling.
Kun si Santo Papa Juan Pablo II, an paborito niyang tukawan gibo nin sarong Pilipino, makusog man an sakong pagtubod na kadakol na beses na orog na masiram an sadiri asin orgolyo tang pili kaysa almond. Kun dai ka tubod, magbakal ka tanganing manamitan mo.
Comments