Maogmang Pasko!
SA sarong pataratara dapit sa Pasko nin Pagkamundag, rinomdom ni Fr. Horacio de la Costa, SJ, an prinsipyo kan parasurat na si G. K. Chesterton na pagtindog sa sadiring payo o suwing pagtindog tanganing makahiling nin tultol. Sabi ni Fr. De la Costa, “tangani ngayang mahiling ta nin tama an Pasko, magtindog kita nin pasuwi. Igwa pa daw ma-orog sa runggal kan harong pag Pasko, sa kuweba na pinag-akian ki Kristo? Huli ta digdi, sa pinaka-pusod kan kinaban, yaon an kalangitan, asin an itaas iyo an ibaba; an mga anghel minahiling paibaba, sa Kaglalang na naggibo sainda, asin an Kagurangan nakatingag, hinihiling an gabos na saiyang ginibo.”
Kaya sa tahaw kan satong mga pagsibot para sa maogmang pagpintakasi kan Kapaskuhan, ano daw kun siring man an satong gibohon. Tanganing mahiling ta na an kinaban na satong natutumakan iyo man sana an langit na sa gabos panahon satong pangatorogan. Asin ini langit kun sato man na itotogot asin gigibohon an gabos na ini magin kalangitan kun sain totoo asin dayaday an kaogmahan. Pag ini magibo ta, siyerto an maogmang Pasko.
Kun babalikan ta, an Pasko kan nakaaging taon, orog ta itong maroromdoman bilang Pasko matapos an pagsalakat ni Reming sa satong kadagaan, kun nuarin an rehiyon nasa makuring pagtios, kadikloman, gutom, kamunduan, asin iba pang mga eksperyensiyang satong linilikayan. Alagad, sa tahaw man kan gabos na kasakitan, kadakol an nagsasabing an Pasko kan nakaaging taon orog na nagin makahulugan para sa mga tao, orog na para sa mga Bikolano. Huli ta ini si panahon na kita nagkasararo. Nagtarabangan kitang magtugdok nin mga harong para duman sa mga nawaran nin erokan. Binuksan ta an satong mga palad tanganing magheras sa tikapo asin mga nagkawararaan nin mga rogaring. Nagpakakan kita nin mga naagkagurutom. Nag-aling asin nagpaogma nin mga namumundo. Naggubing sa mga nawaran nin bado. Nagtaong sulo o tingraw sa mga nawaran nin ilaw. Nagtaong paglaom sa mga binayaan nin mahal sa buhay. Namibi para sa mga binawian nin buhay. Abaa nang gayon na isipon, na minsan sa tahaw nin katibaadan, an Pasko puwedeng magin tunay an pagselebrar. An langit nasa daga man nanggad, sa daga na hinulidan kan omboy na Kristo.
An Pasko ngunyan na taon maabot makalihis an mga pag-amba nin mga katibaadan na dai man nadagos o, kun bako man, kadikit sana si nagin epekto sa sato. Siring duman sa bagyong Mina na labi-labi an satong pagpapasalamat na dai man kita nadanyaran. Lain pa kayan, yaon an mga pangyayari sa lado kan pulitika, ekonomiya, asin kadakol pang ibang aspekto na kun paghohorop-horopan, tinutugutan pa kitang mag-orogma. Kaya logod, ipadagos ta man na padanayon an langit sa satong kinaban, sa satong mga daghan. Itong kamugtakan na nagkakasararo kita minsan mayo nin kalamidad, o magigin bukas an satong mga puso minsan ordinaryo sana an mga aldaw. Asin mapapagkanigo ta na an Kapaskuhan mangyari sa gabos na aldaw, na an ngirit sa satong mga ngimot natural na sanang minadanay minsan sain kita magduman. Magigin totoo man nanggad an propesiya: “an mga naglalakaw sa diklom nakahiling kan dakulang tingraw; inilawan an mga nasa labi-labing kadikloman. Nag-orog an kaogmahan ninda saimo, nag-oogma sinda saimo...”
Ini an pangapodan sato sa pagselebrar ta kan pagkamundag ni Hesus, na maghererasan nin kaogmahan. Buhay pa sa sakong giromdom an “An die Freude” ni Schiller na linapatan ni Beethoven nin musika na iyo an nagin bantog na “Symphony No. 9 in D minor” na orog tang midbid sa titulong “Ode to Joy,” kun sain an ‘kaogmahan’ bilang parte kan satong pagigin tao rinorokyaw asin inaawit asin ipinapamate sa iba. Sabi ngani ni Dean Montet Acoymo kan UP College of Music, “Ano man an satong relihiyon o pagtubod, an panahon nin Kapaskuhan minadara nin kaogmahan, minapagiromdom sato kan mga balaog na nakua ta, mga balaog na sagurong nin kaogmahan para sa sato. Ipagpintakasi ta ini.”
Kadakulon sana kitang puwedeng ipag-ogma, dai ta na kaipuhan na makutkot sainpaman na suluk-sulok, kundi sa sato sanang kapalibutan yaon an dai matapos na kaogmahan. Siring ngani sa pagrokyaw kan paborito kong poetang si Gerard Manley Hopkins, sa tahaw kan kahorasaan sa kinaban: “Alágad sa gabós na iní, daí nauúbos an kapalibútan;/ Sa lambáng bágay yáon an hinahánap na kalâbásan;/ Asín minsán an húring liwánag mawarâ sa madiklóm na Sulnúpan/ Ay, pagkaága, sa kolór-dagáng hanggánan, mináwarak sa Subangán—/ Húli ta an Banál na Espíritu sa makasâlán na kinâbán/ Minahílig na may maínit na daghán asín ay! pakpák na abáng liwanág!”
Maogmang Pasko po saindo gabos!
Kaya sa tahaw kan satong mga pagsibot para sa maogmang pagpintakasi kan Kapaskuhan, ano daw kun siring man an satong gibohon. Tanganing mahiling ta na an kinaban na satong natutumakan iyo man sana an langit na sa gabos panahon satong pangatorogan. Asin ini langit kun sato man na itotogot asin gigibohon an gabos na ini magin kalangitan kun sain totoo asin dayaday an kaogmahan. Pag ini magibo ta, siyerto an maogmang Pasko.
Kun babalikan ta, an Pasko kan nakaaging taon, orog ta itong maroromdoman bilang Pasko matapos an pagsalakat ni Reming sa satong kadagaan, kun nuarin an rehiyon nasa makuring pagtios, kadikloman, gutom, kamunduan, asin iba pang mga eksperyensiyang satong linilikayan. Alagad, sa tahaw man kan gabos na kasakitan, kadakol an nagsasabing an Pasko kan nakaaging taon orog na nagin makahulugan para sa mga tao, orog na para sa mga Bikolano. Huli ta ini si panahon na kita nagkasararo. Nagtarabangan kitang magtugdok nin mga harong para duman sa mga nawaran nin erokan. Binuksan ta an satong mga palad tanganing magheras sa tikapo asin mga nagkawararaan nin mga rogaring. Nagpakakan kita nin mga naagkagurutom. Nag-aling asin nagpaogma nin mga namumundo. Naggubing sa mga nawaran nin bado. Nagtaong sulo o tingraw sa mga nawaran nin ilaw. Nagtaong paglaom sa mga binayaan nin mahal sa buhay. Namibi para sa mga binawian nin buhay. Abaa nang gayon na isipon, na minsan sa tahaw nin katibaadan, an Pasko puwedeng magin tunay an pagselebrar. An langit nasa daga man nanggad, sa daga na hinulidan kan omboy na Kristo.
An Pasko ngunyan na taon maabot makalihis an mga pag-amba nin mga katibaadan na dai man nadagos o, kun bako man, kadikit sana si nagin epekto sa sato. Siring duman sa bagyong Mina na labi-labi an satong pagpapasalamat na dai man kita nadanyaran. Lain pa kayan, yaon an mga pangyayari sa lado kan pulitika, ekonomiya, asin kadakol pang ibang aspekto na kun paghohorop-horopan, tinutugutan pa kitang mag-orogma. Kaya logod, ipadagos ta man na padanayon an langit sa satong kinaban, sa satong mga daghan. Itong kamugtakan na nagkakasararo kita minsan mayo nin kalamidad, o magigin bukas an satong mga puso minsan ordinaryo sana an mga aldaw. Asin mapapagkanigo ta na an Kapaskuhan mangyari sa gabos na aldaw, na an ngirit sa satong mga ngimot natural na sanang minadanay minsan sain kita magduman. Magigin totoo man nanggad an propesiya: “an mga naglalakaw sa diklom nakahiling kan dakulang tingraw; inilawan an mga nasa labi-labing kadikloman. Nag-orog an kaogmahan ninda saimo, nag-oogma sinda saimo...”
Ini an pangapodan sato sa pagselebrar ta kan pagkamundag ni Hesus, na maghererasan nin kaogmahan. Buhay pa sa sakong giromdom an “An die Freude” ni Schiller na linapatan ni Beethoven nin musika na iyo an nagin bantog na “Symphony No. 9 in D minor” na orog tang midbid sa titulong “Ode to Joy,” kun sain an ‘kaogmahan’ bilang parte kan satong pagigin tao rinorokyaw asin inaawit asin ipinapamate sa iba. Sabi ngani ni Dean Montet Acoymo kan UP College of Music, “Ano man an satong relihiyon o pagtubod, an panahon nin Kapaskuhan minadara nin kaogmahan, minapagiromdom sato kan mga balaog na nakua ta, mga balaog na sagurong nin kaogmahan para sa sato. Ipagpintakasi ta ini.”
Kadakulon sana kitang puwedeng ipag-ogma, dai ta na kaipuhan na makutkot sainpaman na suluk-sulok, kundi sa sato sanang kapalibutan yaon an dai matapos na kaogmahan. Siring ngani sa pagrokyaw kan paborito kong poetang si Gerard Manley Hopkins, sa tahaw kan kahorasaan sa kinaban: “Alágad sa gabós na iní, daí nauúbos an kapalibútan;/ Sa lambáng bágay yáon an hinahánap na kalâbásan;/ Asín minsán an húring liwánag mawarâ sa madiklóm na Sulnúpan/ Ay, pagkaága, sa kolór-dagáng hanggánan, mináwarak sa Subangán—/ Húli ta an Banál na Espíritu sa makasâlán na kinâbán/ Minahílig na may maínit na daghán asín ay! pakpák na abáng liwanág!”
Maogmang Pasko po saindo gabos!
Comments