Teknolohiya

NGUNYAN na infotech an nangongorog na paagi kan haros gabos sa satong sosyudad, an kinaban orog asin padagos na nagsasadit, asin an mga magkakatood o magkakapamilyang sinuruhay nin distansya liwat na pinagrararani sa lambang saro. Karakter kaini an nakakakilag na kaskas kan dalagan kan impormasyon, nakakakubhan na seresegundong pag-abot kan mga preskong bareta hale sa manlaenlaen na parte kan kinaban, asin nakakangalas na kadakulan kan mga bagay-bagay na madudukayan sa internet. Tinatawan man kaini nin pagkakataon an lambang saro na magheras kun sain an pagheras sarong global na paghiro, kun sain an bilog na kinaban an puwedeng makasaksi sa impormasyon na pinadara nin siisay man. Mala ngani ta an weblogggers sa internet milyones na an bilang, asin an mga weblogs o blogs kan mga taong ini puwedeng mabasa kan bilog na kinaban. Positibo an sakong paghiling sa bagay na ini, orog nang dai ta naman maiibitaran an globalisasyon, kun sain natatawan tang oportunidad an ibang kultura na mamamsayan minsan pagsirip sana an kun anong igwa kita.

Sabi ngani kan parasurat na si Butch Dalisay, marhay na bareta ini orog na sato na labilabing gayo an pagboot na ipamidbid sa kinaban na igwang magayon na sosyudad sa parteng ini kan globo. Kun hihilingon, simple sana asin dakula an kontribusyon kan teknolohiya sa pagpalakop kan kultura, partikular na kan kulturang Bikolnon. Sa pagkakaaram ko, tolong peryodikong Bikol an igwang online version, nagkakapirang Bikolanong parasurat an igwang blogs kun sain nababasa an saindang mga obra, an mga siyudad asin probinsiya sa Bikol igwa man mga websites. Sa saro pang na lado, magayon na bagay an infotech sa satong nasyon, orog nang saro kita sa mga mayor na pinaghahalean nin mga overseas workers. An mga amang nasa balyong dagat puwede nang makaulay an saindang mga aki asin agom na nahihiling sinda sa monitor sa paagi kan webcam, an mga personal o mga pangnegosyong surat man puwede nang makaabot sa padudumanan kan mga ini sa laog sana nin tolong segundo sa paagi kan mga email. Kontra ini sa land mail na inaabot bulan an pagpadara, mala ngani ta si pckage ko para ki Frank Peñones sa California, hinulog ko kan Pebrero, alagad hanggan ngunyan dai pa nakukua, asin duda naman ako kun idto makukua pa ni Frank.

Kan sarong aldaw, pinunan ko an sarong Yahoo! Egroup na nagtutubod akong puwedeng magsurumpayan kan koneksyon kan mga Bikolano yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Ini an eBicol. Minukna ko ini tanganing magkaigwa nin egroup an mga Bikolano kun sain daing kaolangan sindang makapagpapahayag kan saindang pagka-Bikolano, o mag-uuruurulay dapit sa manlaenlaen na bagay. Igwa naman mga naenot nang Bikol egroups, kaya lang kadaklan moderated asin partisan, igwang kinikilingan asin minsan dai man rinerespeto an opinyon kan gabos, iyan sa likod kan sinasabi nindang sinda nagtutulod sa balanse asin pantay na pagtratar sa mga isyu. Sa eBicol, an gabos tatawan nin pagkakataon na magpahayag. Pinadara ko an mga imbitasyon sa email addresses kan ginatos na mga Bikolano, mga email addresses na nagkakurua ko sa sadiri kong emails, orog na idtong mga email blasts (mga emails ini na pinadara nin sarabay sa kadakol na email addresses). Sa laog nin sarong aldaw, nakatipon ini nin labi sa sampolong miyembro, asin sa pantolong aldaw, kadakol na an mga miyembro asin padagos pa ining nagdadakol. An mga nagin miyembro nang-iimbitar naman sa saindang mga kamidbid tanganing mag-ayon sa eBicol.

Sa laog man kan halipot na panahon, igwa naman mga isyu asin tema na pinag-oorolayan sa laog kan egroup. Mala ngani ta kadakol na an nagpahayag na pagkasararoan na magbilog nin Diksyunasyong Bikol. Siring sa sakong linalaoman, an paghidaw sa Bikol an enot na nangongorog na tema, kadakol kaya sa mga bagong miyembro an mga nasa ibang nasyon. Igwa nang mga miyembro na nagin miyembro sa pag-imbitar kan ibang miyembro. Dakula an paglaom ko sa egroup na ini puwedeng magin kamalig o harong kan mga Bikolano sa bilog na kinaban kun sain an impormasyon iyo an magdadara nin direksyon.

Sa panahon na ini nin infotech, kun sain an teknolohiya an nangongorog na paagi sa pag-uswag, ano man baya ta dai ta pa gamiton ini para sa satong pakikipagsaro sa satong kapwa? Magin positibo man logod an satong paghiling sa pagsadit kan kinaban na dara kan infotech, kun sain an pagkakasuruhay nahihipnoan asin sindang mga magkakararayoan napapagsararo, kun sain an hapot kan saro na nasa ibang lugar kaskas na nasisimbag kan katood na uya digdi sa Bikol, kun sain an kagayonan kan satong rona naipapahiling sa iba minsan dai pa sinda nakakaabot digdi.

Duman palan sa boot mag-ayon sa eBicol, dumanan po an http://groups.yahoo.com/group/eBicol/join. Libre po ini.